تأثیر نااطمینانی نرخ ارز بر تراز تجاری ایران: رهیافت الگوی تلاطم تصادفی نامتقارن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته علوم اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار گروه افتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد.

4 استاد گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

نرخ ارز یکی از عوامل تأثیرگذار بر تجارت خارجی است. علاوه بر نقش نرخ ارز در اقتصاد و شرایط اقتصادی، نوسانات آن نیز نتایج خاص خود را به همراه دارد. به‌طور ویژه در کشورهایی نظیر ایران که قسمت عمده عواید دولت از محل درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت تأمین می‌شود، تغییر نرخ ارز به واسطه تحت تأثیر قرار دادن بخش خارجی و داخلی اقتصاد، می‌تواند عملکرد کلی اقتصاد کشور را تحت تأثیر قرار دهد. این پژوهش به بررسی تأثیر نرخ ارز واقعی و نااطمینانی آن بر تجارت ایران با استفاده از داده‌های فصلی دوره 1395-1374 می‌پردازد. به این منظور ابتدا نااطمینانی نرخ ارز واقعی با استفاده از الگوی تلاطم تصادفی نامتقارن که نسبت به خانواده مدل‌های خودبازگشتی واریانس ناهمسانی شرطی برای مدل‌سازی داده‌های سری‌زمانی منعطف‌تر است، استخراج می‌شود. سپس جهت تحلیل و بررسی دقیق‌تر اثر نرخ ارز واقعی و نااطمینانی آن بر تجارت ایران سه مدل صادرات غیرنفتی، واردات و تراز تجاری در چارچوب الگوی هم‌جمعی یوهانسن- جوسیلیوس برآورد می‌شوند. نتایج نشان می‌دهد که در بلندمدت و در هر سه مدل برآوردی، نرخ ارز واقعی تأثیر منفی و معنی‌داری بر صادرات غیرنفتی، واردات و تراز تجاری ایران دارد. هم‌چنین نااطمینانی نرخ ارز واقعی تأثیر مثبت بر صادرات غیرنفتی و تراز تجاری ایران و تأثیر منفی بر واردات ایران دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Exchange Rate Uncertainty on the Trade Balance of Iran: The Asymmetric Stochastic Volatility Model

نویسندگان [English]

  • behnam elyaspour 1
  • mohammadtaher ahmadi shadmehri 2
  • mohammadreza lotfalipour 3
  • mohammadali falahi 4
1 ferdowsi university of mashhad, economic faculty, iran
2 economic department/ferdowsi university of mashhad
3 ferdowsi university of mashhad, economic faculty, iran
4 ferdowsi university of mashhad, economic faculty, iran
چکیده [English]

Exchange rate is one of the effective factors on foreign trade. Besides the role of exchange rate in economy and economic conditions, its volatility has also an important effect. Exchange rate variation, in countries like Iran that the bulk of government revenues are provided from exports of oil, can affect economic performance. This study investigates the effect of real exchange rate and its uncertainty on Iran’s nonoil exports, imports and trade balance using quarterly data during 1374-1395. For this purpose, the real exchange rate uncertainty, using asymmetric stochastic volatility model which is more flexible than ARCH models, is calculated. Then the effect of real exchange rate uncertainty on Iran’s nonoil exports, imports and trade balance based on the Johansen – Juselius cointegration framework is estimated. The results, based on the three models, show that the real exchange rate has a negative and significant effect on Iran’s nonoil exports, imports and trade balance in the long run. Also, the real exchange rate uncertainty has a positive and significant effect on Iran’s nonoil exports and trade balance and a negative effect on imports.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Real Exchange Rate / Trade Balance / Uncertainty / Asymmetric Stochastic Volatility Model / Cointegration

مراجع

احمدی شادمهری، محمدطاهر و احمدیان یزدی، فرزانه (1391). بررسی تأثیر نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری غیرنفتی ایران در روابط تجاری با کشور آلمان، مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، شماره 4، ص 114-155.
اخباری، محمد و خوشبخت، آمنه (1385). پویایی‌های تراز تجاری: بررسی منحنی J شکل ارتباط تجاری ایران با آلمان، مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 41، شماره 3. ص 123-160.
اسماعیلی فلاح، ‌هاجر (1389). برازش مدل‌های فراریت تصادفی در چارچوب بیزی، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته آمار اجتماعی-اقتصادی، دانشگاه اصفهان.
حسنی دیزجی، کبری (1390)، بررسی تأثیر نوسانات نرخ ارز بر تجارت محصولات منتخب کشاورزی و تراز تجاری بخش کشاورزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
حیدری، حسن، صالحیان صالحی‌نژاد، زهرا و فیضی، سلیمان (1393). تحلیل واکنش تراز تجاری ایران نسبت به تغییرات نرخ ارز با استفاده از رویکرد پارامتر زمان-متغیر، پژوهشنامه اقتصادی، سال 14، شماره54، صفحات 67-99.
جعفری صمیمی، احمد، منفرد، مریم و حیدرزاده، نگین (1393). تأثیر نااطمینانی نرخ ارز بر واردات ایران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 72، ص 1-24.
خسروی، مهدی و محسنی، رضا (1393). بررسی اثر نااطمینانی نرخ ارز بر تراز تجاری بخش کشاورزی ایران (کاربرد الگوهای GARCH، EGARCH، TGARCH)، مجله اقتصاد کشاورزی، دوره 8، شماره 2، ص 69-86
راسخی، سعید و رستمی، عبدالله (1392). منحنی جی دو جانبه میان ایران و شرکای منتخب، دو فصلنامه پژوهش‌های مالیه اسلامی، سال اول شماره اول. ص 37-50. 
رجبیان، محمد اعظم و سلیمی فر، مصطفی (1394). تأثیر نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری غیر نفتی (مقایسه تجربه ایران و ترکیه)، فصلنامه راهبرد، شماره 72، سال 24، ص 275-294.
زمانی، فهیمه، مهرابی بشرآبادی، حسین (1393). بررسی اثر نوسانات نرخ ارز بر تجارت محصولات کشاورزی در ایران، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 6، شماره 2، ص 13-28.
سعادت، رحمان، عرفانی، علیرضا و جودکی، حدیث (1395). تأثیر نوسانات نرخ ارز بر صادرات ایران با ونزوئلا، تحقیقات اقتصادی، دوره 51، شماره 3، ص 595-609.
لطفعلی‌پور، محمدرضا و بازرگان، بهاره. (1395). بررسی آثار تغییرات نرخ ارز واقعی مؤثر، صادرات و واردات بر تراز تجاری ایران، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، دوره 16، شماره 1، صفحات 73-94.
عامری گلستان، سپیده، رنجبر، همایون و آدربایجانی، کریم (1391). بررسی عوامل مؤثر بر تراز تجاری ایران با شرکای عمده تجاری، فصلنامه فرایند مدیریت، دوره  25، شماره 4، ص 113-123.
کازرونی، علیرضا و مجیری، هادی (1389). بررسی اثر کاهش ارزش پول ملی بر تراز تجاری ایران با شش شریک منتخب تجاری (روش خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال 15، شماره 45، ص 77-102.
محمدی، حسین و آریابد، آیدا (1391). بررسی اثر تعدیل نرخ ارز بر روند تجاری ایران و کره‌جنوبی (منحنی J شکل)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال 17، شماره 52، ص 169-181.
معماریان، عرفان و جلالی نائینی، سیداحمدرضا (1389)، آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت تکانه‌های ارزی بر تراز تجاری ایران (آزمون پدیده منحنی J بر اساس یک الگوی VECM)، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 10، شماره 2، ص 45-69.
مهرآرا، محسن و عبدی، علیرضا (1386). عوامل تعیین‌کننده تراز تجاری در اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال 9، شماره 31، ص 1-26.
ورتابیان کاشانی، هادی (1392)، تحلیل منشأ نوسانات نرخ ارز طی سال‌های 1389-1391، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال 1، شماره 4، ص 131-154.
Adeniyi, O., Omisakin, O., & Oyinlola, A. (2011). Exchange Rate and Trade Balance in West African Monetary Zone: Is There a J-Curve. The International Journal of Applied Economics and Finance, 5(3), 167-176.
Arize, A. C., Malindretos, J., & Igwe, E. U. (2017). Do Exchange Rate Changes Improve The Trade Balance: An Asymmetric Nonlinear Cointegration Approach. International Review of Economics & Finance, 49, 313-326.
Ali, D. A., Johari, F., & Alias, M. H. (2014). The Effect of Exchange Rate Movements on Trade Balance: A Chronological Theoretical Review. Economics Research International.
Asteriou, D., Masatci, K., & Pılbeam, K. (2016). Exchange Rate Volatility and International Trade: International Evidence from the MINT Countries. Economic Modelling, 58, 133-140.
Auboin, M., & Ruta, M. (2013). The Relationship between Exchange Rates and International Trade: A Literature Review. World Trade Review, 12(3), 577-605.
Bahmani-Oskooee, M., Harvey, H., & Hegerty, S. W. (2013). Empirical Tests of the Marshall-Lerner Condition: A Literature Review. Journal of Economic Studies, 40(3), 411-443.
Bahmani-Oskooee, M., & Hegerty, S. W. (2010). The J-and S-Curves: A Survey of the Recent Literature. Journal of Economic Studies, 37(6), 580-596.
Bahmani-Oskooee, M., & Aftab, M. (2017). Asymmetric Effects of Exchange Rate Changes on the Malaysia-EU Trade: Evidence from Industry Data. Empirica, 44(2), 339-365.
Bahmani‐Oskooee, M., & Aftab, M. (2017). Asymmetric Effects of Exchange Rate Changes and the J‐Curve: New Evidence from 61 Malaysia–Thailand Industries. Review of Development Economics, 21(4).
Bahmani-Oskooee, M., & Aftab, M. (2017). On The Asymmetric Effects of Exchange Rate Volatility on Trade Flows: New Evidence from US-Malaysia Trade at the Industry Level. Economic Modelling, 63, 86-103.
Bahmani-Oskooee، M.، and Bolhassani، M. (2014). Exchange Rate Uncertainty and Trade Between US and Canada: Is There Evidence of Third-Country Effect?. The International Trade Journal، 28(1)،23-44.
Bahmani-Oskooee, M., & Baek, J. (2016). Do Exchange Rate Changes Have Symmetric or Asymmetric Effects on The Trade Balance?. Evidence from US–Korea Commodity Trade. Journal of Asian Economics, 45, 15-30.
Bahmani-Oskooee, M., & Fariditavana, H. (2015). Nonlinear ARDL Approach, Asymmetric Effects and the J-Curve. Journal of Economic Studies, 42(3), 519-530.
Bahmani-Oskooee, M., & Fariditavana, H. (2016). Nonlinear ARDL Approach and the J-Curve Phenomenon. Open Economies Review, 27(1), 51-70.
Bahmani-Oskooee, M., & Halicioglu, F. (2017). Asymmetric Effects of Exchange Rate Changes On Turkish Bilateral Trade Balances. Economic Systems.
Bahmani-Oskooee, M., & Harvey, H. (2015). The J-Curve: Evidence from Industry-Level Data between the US and Indonesia. The International Trade Journal, 29(2), 103-114.
Bahmani-Oskooee, M., & Harvey, H. (2017). Exchange Rate Volatility and Commodity Trade between the US and the Philippines. International Economics and Economic Policy, 14(2), 263-291.
Bahmani-Oskooee, M., & Harvey, H. (2017). The J-Curve and Bilateral Trade Balances of Indonesia With Its Major Partners: Are There Asymmetric Effects?. New Zealand Economic Papers, 1-14.
Bahmani-Oskooee, M., & Hegerty, S. W. (2007). Exchange Rate Volatility and Trade Flows: A Review Article. Journal of Economic Studies, 34(3), 211-255.
Bahmani-Oskooee, M., & Kanitpong, T. (2017). Do Exchange Rate Changes Have Symmetric Or Asymmetric Effects On The Trade Balances of Asian Countries?. Applied Economics, 1-11.
Bahmani-Oskooee, M., & Rahman, M. O. (2017). The US-Bangladesh Commodity Trade: An Asymmetry Analysis. Economic Analysis and Policy.
Bahmani-Oskooee, M., & Ratha, A. (2004). The J-Curve: A Literature Review. Applied Economics, 36(13), 1377-1398.
Bahmani‐Oskooee, M., & Saha, S. (2017). Asymmetric Response of the US–India Trade Balance to Exchange Rate Changes: Evidence from 68 Industries. The World Economy, 40(10), 2226-2254.
Bahmani‐Oskooee, M., & Saha, S. (2017). Nonlinear Autoregressive Distributed Lag Approach and Bilateral J‐Curve: India versus Her Trading Partners. Contemporary Economic Policy, 35(3), 472-483.
Bahmani-Oskooee, M., Amor, T. H., Harvey, H., & Karamelikli, H. (2017). Is There A J-Curve Effect in Tunisia’s Bilateral Trade With Her Partners?. New Evidence from Asymmetry Analysis. Economic Change and Restructuring, 1-18.
Bahmani‐Oskooee, M., Ardalani, Z., & Bolhasani, M. (2010). Exchange Rate Volatility and US Commodity Trade With The Rest of The World. International Review of Applied Economics, 24(5), 511-532.
Bahmani-Oskooee, M., Ghodsi, S. H., & Halicioglu, F. (2017). UK Trade Balance with Its Trading Partners: An Asymmetry Analysis. Economic Analysis and Policy, 56, 188-199.
Bahmani-Oskooee, M., Halicioglu, F., & Hegerty, S. W. (2016). Mexican Bilateral Trade and the J-Curve: An Application of the Nonlinear ARDL Model. Economic Analysis and Policy, 50, 23-40.
Bahmani-Oskooee, M., Harvey, H., & Hegerty, S. W. (2017). The Japanese Trade Balance and Asymmetric Effects of Yen Fluctuations: Evidence Using Nonlinear Methods. The Journal of Economic Asymmetries, 15, 56-63.
Bahmani‐Oskooee, M., Shafiullah, M., & Islam, F. (2017). The Bilateral J‐Curve in Australia: A Nonlinear Reappraisal. Australian Economic Papers, 56(3), 249-269.
Banerjee, B., Shi, H., Radovan, J., Sheng, Y., & Li, X. (2017). The Impact of the Exchange Rate and Trade Composition on China’s Trade Balance Vis-À-Vis Selected Partner Countries. Comparative Economic Studies, 59(3), 311-344.
Bauwens, L., Hafner, C. M., & Laurent, S. (2012). Handbook of Volatility Models and Their Applications (Vol. 3). John Wiley & Sons.
Cao-Alvira, J. J. (2014). Real Exchange Rate Volatility on the Short-and Long-Run Trade Dynamics in Colombia. The International Trade Journal, 28(1), 45-64.
Caporale, G. M., Gil‐Alana, L. A., & Mudida, R. (2015). Testing the Marshall–Lerner Condition in Kenya. South African Journal of Economics, 83(2), 253-268.
Çelik, S., & Kaya, H. (2010). Real Exchange Rates and Bilateral Trade Dynamics of Turkey: Panel Cointegration Approach. Applied Economics Letters, 17(8), 791-795.
Congdon, P. (2006). Bayesian Statistical Modeling, Second Edition, John Wiley & Sons.
Danı́elsson, J. (1998). Multivariate Stochastic Volatility Models: Estimation and a Comparison with VGARCH Models. Journal of Empirical Finance, 5(2), 155-173.
Dash, A. K. (2013). Bilateral J-Curve between India and Her Trading Partners: A Quantitative Perspective. Economic Analysis and Policy, 43(3), 315-338.
Dong, F. (2017). Testing the Marshall-Lerner Condition between the US and Other G7 Member Countries. The North American Journal of Economics and Finance, 40, 30-40.
Duasa, J. (2007). Determinants of Malaysian Trade Balance: An ARDL Bound Testing Approach. Global Economic Review, 36(1), 89-102.
Fernández-Villaverde, J., & Rubio-Ramírez, J. (2010). Macroeconomics and Volatility: Data, Models, and Estimation (No. W16618). National Bureau of Economic Research.
Hunegnaw, F. B., & Kim, S. (2017). Foreign Exchange Rate and Trade Balance Dynamics in East African Countries. The Journal of International Trade & Economic Development, 1-21.
Igue، N. N., & Ogunleye, T. S. (2014). Impact of Real Exchange Rate on Trade Balance in Nigeria. African Development Review، 26(2), 347-358.
Ishtiaq, N., Qasim, H. M., & Dar, A. A. (2016). Testing the Marshall-Lerner Condition and the J-Curve Phenomenon for Pakistan: Some New Insights. International Journal of Economics and Empirical Research (IJEER), 4(6), 307-319.
Iyke, B. N., & Ho, S. Y. (2017). The Real Exchange Rate, the Ghanaian Trade Balance, and the J-Curve. Journal of African Business, 18(3), 380-392.
Jelassi, M. M., Trabelsi, J., & Turki, M. (2017). Does The J-Curve Hypothesis Hold For A Small Open Economy?. Evidence from Time-Varying Coefficients of a Distributed-Lag Model for Tunisia. International Economics.
Kemal، M. A. (2005). Exchange Rate Instability and Trade: The Case of Pakistan (No. 2005: 186). Pakistan Institute of Development Economics.
Kim, S., Shephard, N., & Chib, S. (1998). Stochastic Volatility: Likelihood Inference and Comparison with ARCH Models. The Review of Economic Studies, 65(3), 361-393.
Kurtović, S. (2017). The Effect of Depreciation of the Exchange Rate on the Trade Balance of Albania. Review of Economic Perspectives, 17(2), 141-158.
Kyophilavong, P., Shahbaz, M., & Uddin, G. S. (2013). Does J-Curve Phenomenon Exist in Case of Laos?. An ARDL Approach. Economic Modelling, 35, 833-839.
Melvin, M. (2012). International Money and Finance. Elsevier Monographs.
Meyer, R., & Yu, J. (2000). BUGS for A Bayesian Analysis of Stochastic Volatility Models. The Econometrics Journal, 3(2), 198-215.
Nakajima, J., & Omori, Y. (2012). Stochastic Volatility Model With Leverage and Asymmetrically Heavy-Tailed Error Using GH Skew Student’s T-Distribution. Computational Statistics & Data Analysis, 56(11), 3690-3704.
Nusair, S. A. (2017). The J-Curve Phenomenon in European Transition Economies: A Nonlinear ARDL Approach. International Review of Applied Economics, 31(1), 1-27.
Ozturk, I. (2006). Exchange Rate Volatility and Trade: A Literature Survey. International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 3(1), 85-102.
Pesaran, H. H.، and Shin, Y. (1998). Generalized Impulse Response Analysis in Linear Multivariate Models. Economics Letters، 58(1)، 17-29.
Salvatore, D. (2013). International Economics. John Wiley & Sons.
Shephard, N. (1996). Statistical Aspects of ARCH and Stochastic Volatility. Monographs on Statistics and Applied Probability, 65, 1-68.
Šimáková, J. (2014). The Effects of Exchange Rate Change on the Trade Balance of Slovakia. European Financial and Accounting Journal, 9(3), 50-66.
Soleymani, A., & Chua, S. Y. (2014). Effect of Exchange Rate Volatility on Industry Trade Flows between Malaysia and China. The Journal of International Trade & Economic Development, 23(5), 626-655.
Spiegelhalter, D., Thomas, A., Best, N., & Lunn, D. (2003). Winbugs User Manual.
Vural, B. M. T. (2016). Effect of Real Exchange Rate on Trade Balance: Commodity Level Evidence from Turkish Bilateral Trade Data. Procedia Economics and Finance, 38, 499-507.
Wang, C. H., Lin, C. H. A., & Yang, C. H. (2012). Short-Run and Long-Run Effects of Exchange Rate Change On Trade Balance: Evidence from China and Its Trading Partners. Japan and the World Economy, 24(4), 266-273.
Yu, J., and Meyer, R. (2006). Multivariate Stochastic Volatility Models: Bayesian Estimation and Model Comparison. Econometric Reviews، 25(2-3), 361-384.
 
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 مرداد 1396
  • تاریخ بازنگری: 09 اسفند 1396
  • تاریخ پذیرش: 09 اسفند 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار