مدلسازی مزیت سنجی صنعت لبنیات در استان های کشور با بهره گیری از الگوهای تصمیم گیری چندمعیاره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد دانشگاه امام صادق

2 دانشجوی دکتری اقتصاد شهری و منطقه‌ای دانشگاه اصفهان

چکیده

مزیت سنج ی تول یدی، یکی از شاخه های علم اقتصاد است که ارتباط تنگاتنگ با نظر ی ه اقتصاد خرد و اقتصاد کلان دارد . به لحاظ اقتصاد خرد، صاحبان بنگاه های اقتصاد ی تلاش می کنند مکان ی را برا ی فعال یت خود انتخاب کنند که دارا ی ب ی شترین مز ی ت (بیشترین سود ) باشد. از جهت اقتصاد کلان ن یز تع یین مز یت های منطقه ای برا ی استفاده به ینه از منابع اقتصاد و وصول به سطح بالاتر رشد، توسعه و رفاه اقتصادی، امری دارای اهمیت است. در تحق یق حاضر، به رتبه بندی استان های کشور به لحاظ م ی زان مز ی ت جهت توسعه صنعت لبن یات پرداخته شده است . به ا ین منظور ابتدا به بررسی نظری تئوری ها و مدل های مزیت سنجی و عوامل م ؤثر بر آن پرداخته شد . در ادامه و با توجه به تعدد عوامل تاث یر گذار بر رشد و توسعه ا ین صنعت، مدل های تصم یم گیری چند مع یاره مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند که از میان آن ها، دو مدل ‐ تاکسونوم ی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتب ی‐ جهت تعیین میزان مزیت استان های مختلف کشور برای توسعه صنعت لبنیات انتخاب شدندسپس با گردآوری داده های مورد نیاز و نیز تعیین ضریب اهمیت هریک از عوامل م ؤثر بر تعیین مزیت صنعت لبنیات ‐ با نظرسنجی از متخصصین صنعت مورد نظر از استان های مختلف کشور‐ مدل های مورد نظر اجرا و نتایج آن بررسی شدند. نتایج ا ین پژوهش نشان م ی دهد استان تهران و پس از آن استان های اصفهان، قم، قزو ین، گیلان و خوزستان دارا ی ب یشترین مز یت در توسعه صنعت لبن ی ات هستند . همچن ین ضر یب همبستگی رتبه های استان ها در دو روش تاکسونوم ی عدد ی وزن ی و فرآیند تحل ی ل سلسله ۰ به دست آمد که نشان دهنده قابل یت بالا ی جانش ینی ا ین دو روش است . در واقع / مراتبی، ۹۳ این دو روش، با درجه اطمینان بالایی یکدیگر را تأیید می کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Modeling for Advantage Measuring of Dairy Industry in Iranian Provinces, Using Multi-criteria Decision Making Methods

نویسندگان [English]

  • mehdi sadeghi shahdani 1
  • hojatollah abdolmaleki 2
1
2
چکیده [English]

Production advantage measuring is a branch of economics with strong linkages with microeconomics and macroeconomics. Regarding microeconomics, entrepreneurs try to choose places for their activities in which they can earn the highest profits. Also regarding macroeconomics, determination of regional advantages is important, because of its effects on optimal allocation of resources in the economy. In this paper we rank Iranian provinces according to their advantage levels for dairy industry. Thus firstly theories and models of advantage measuring and its factors were reviwed. Then because of the numerous factors influencing growth and development of this industry, multi-criteria models were surveyed and evaluated, among which, two models- weighted numerical taxonomy and AHP- were choosen for determination of advantage level of Iranian provinces subject to dairy industry. Then by collecting the necessary data and calculating importance coefficients for advantage determination factors- using the industry experts ideas, around the country- we ran the relative models and surveyed the results. The results of this paper show that Tehran and after it, Qom, Qazvin, Guilan and Khozestan have the most advantage level for dairy industry development. Also the correlation coefficient between province rankings with WNT and AHP calculated about 0.93 which suggests the high capability of substitution between these two methods. In fact these methods with high degree of reliability, confirm each other.

کلیدواژه‌ها [English]

  • DAIRY INDUSTRY / ADVANTAGE MEASURING MODELS / MULTI-CRITERIS DECISION MAKING MODELS / ANALYTICAL HIERARCHY PROCESS / NUMERICAL TAXONOMY