بررسی عوامل موثر بر همگرایی سطح عمومی قیمتها بین استانهای ایران

پورعبادالهان کویچ, محسن; فلاحی, فیروز; آذری, زهرا

بررسی عوامل موثر بر همگرایی سطح عمومی قیمتها بین استانهای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار اقتصاد دانشگاه تبریز

² دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز

چکیده

کمتر بودن موانع تجاری و غیرتجاری در داخل یک کشور در مقایسه با سطح بین‌الملل، امکان برقراری قانون قیمت واحد و افزایش احتمال همگرایی قیمت را در بین مناطق مختلف کشور مطرح می‌کند. با این وجود، ممکن است تحت تاثیر شرایط آب و هوایی، جغرافیایی، اقتصادی و...، قیمت‌ها در مناطق مختلف یک کشور همبستگی نداشته و همگرایی سطح عمومی قیمت‌ها بین این مناطق به وجود نیاید. مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل موثر بر همگرایی سطح عمومی قیمت‌ها بین استان‌های ایران طی دوره زمانی 1392:12-1386:1 می‌باشد. از جمله این عوامل می‌توان به اختلاف متوسط نرخ رشد درآمد سرانه دو استان، اختلاف متوسط نرخ رشد جمعیت دو استان و فاصله جغرافیایی میان دو استان اشاره کرد. برای دست‌یابی به هدف مطالعه، ابتدا همگرایی سطح عمومی قیمت‌ها بین استان‌های ایران با استفاده از رهیافت دو به دو پسران (2007) بررسی می‌شود. نتایج بیانگر آن است که فرضیه صفر، مبنی بر عدم وجود همگرایی سطح عمومی قیمت‌ها بین استان‌های ایران رد می‌شود. سپس به منظور بررسی عوامل موثر بر همگرایی سطح عمومی قیمت‌ها از مدل پروبیت استفاده می‌شود. نتایج حاکی از آن است که احتمال همگرایی صرفا تحت تاثیر اختلاف متوسط نرخ رشد درآمد سرانه بین استان‌ها قرار می‌گیرد، به نحوی که با نرخ رشد درآمد سرانه متفاوت بین استان‌ها، همگرایی سطح عمومی قیمت‌ها بین استان‌های ایران غیرمحتمل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.17350794.1396.21.82.6.0

موضوعات

اقتصادکلان و بین‌الملل و پول و ارز

عنوان مقاله [English]

Investigation of factors affecting on price level convergence among the Iran’s provinces

چکیده [English]

The lower rate of the trade and nontrade barriers inside a country compared with the international scale makes the establishment of the law of one price possible and increases the probability of price convergence in that country. However, the price convergence can be influenced by climatical, geographical, economical and… conditions so that, as time passes, the price will not be consistent in different locations of the same country and the convergence of prices will not be possible in those locations. The present study examines the factors influencing the convergence of prices among Iran’s provinces during years 2007: 4-2014:3. In the first step for achieving this purpose, the convergence of prices among various provinces was examined by using pairwise approach of Pesaran (2007). The results indicate that the null hypothesis of no convergence is rejected, but also that a substantial portion of price levels fail to converge. For studying the factors which influence the convergence of prices the Probit model was used. The results indicated that the convergence probability is influenced by the growth rate of the per capita income so that with different growth rates of per capita income, the convergence in Iran’s provinces is unlikely during the examined period.

کلیدواژه‌ها [English]

Convergence
Price level
Pairwise approach
Factors affecting on price level convergence
Probit model

مراجع

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، آمارهای اقتصادی، شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی استانهای ایران، 1392:12-1386:1.

بهبودی، داوود، فلاحی، فیروز و شیبائی، امینه. (1391). بررسی همگرایی بهرهوری انرژی در منتخبی از کشورهای OECD با رویکرد اقتصاد سنجی فضایی، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، سال 1، شماره 3، صص. 80-57.

شهبازی، کیومرث، فلاحی، فیروز و غلامی، امیر. (1391). همگرایی شاخص قیمت در استانهای ایران، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال 6، شماره 4، صص. 128-111.

شهبازی، کیومرث و حمیدی رزی، داوود. (1393). همگرایی شدت انرژی بین کشورهای عضو اوپک (یک رویکرد دوجانبه)، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال 22، شماره 71، صص. 198-173.

کازرونی، سید علیرضا، اصغرپور، حسین و رضایی، خدیجه. (a1393). بررسی همگرایی سطح عمومی قیمتها بین استانهای ایران، فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، سال 22، شماره 70، صص. 45-23.

کازرونی، سید علیرضا، اصغرپور حسین و رضایی، خدیجه. (b1393). مقایسه درجه همگرایی سطح قیمت کالاها و خدمات بین استانهای ایران، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، سال 49، شماره 3، صص. 620-599.

مرکز آمار ایران، حسابهای منطقهای. 1392- 1386.

Bernard, A. B., Durlauf, S. N. (1995). Convergence in international output, Journal of Applied Econometrics,Vol. 10, No.2, pp. 97-108.

Bernard, A. B., Durlauf, S. N. (1996). Interpreting tests of the convergence hypothesis, Journal ofEconometrics,Vol. 71, pp. 161-173.

Bruno, G., De Bonis, R., Silvestrini, A. (2012). Do financial system converge?, Journal of Comparative Economics, Vol.40, No. 1, pp. 134-144.

Cecchetti, S. G., Mark, N. C. and Sonora, R. J. (2002). Price level convergence among United States cities, International Economic Review, Vol. 43, No. 4, pp. 1081-1099.

Drastichova, M., & Ostrava, V. T. (2012). The relations of real and nominal convergence in the EU with impacts on the euro area participation, Central European Review of Economic Issues, Vol. 15, No. 1, pp. 107-122.

Elliot, G., Rothenberg, T.J., Stock, J.H., )1996(. Efficient tests for an autoregressive unit root.
Econometrica, Vol. 64, No. 4, pp. 813– 836.

Esaka, T. (2003). Panel unit root tests of purchasing power parity between Japanese Cities, 1960-1998: Disaggregated Price Data, Japan and the World Economy, Vol. 15, No. 2, pp. 233-244.

Fallahi, F., Voia, M. C. (2015). Convergence and persistence in per capita energy use among OECD countries: Revisited using confidence intervals, Energy Economics, Vol. 52, pp. 246-253.

Fan, C.S., Wei, X. (2006). Price index convergence in china, The Review of Economic and Statistics, Vol. 88, No. 4, pp. 682-697.

Huang, H. CH., Liu, W. H., Yeh, CH. CH. (2012). Convergence in price levels across U.S. cities, Economics Letters, Vol. 114, No. 3, pp. 245-248.

Ikeno, H. (2014a). Long-run analysis on convergence Japanese local price levels: A pair wise approach, Economic Modelling, Vol. 42, pp. 390-397.

Ikeno, H. (2014b). Pairwise tests of convergence of Japanese local price levels, International Review of Economics and Finance, Vol. 31, pp. 232-248.

Iregui, A. M., Otero, J. (2013). Testing the Law of one price in retail banking: An anaiysis for Colombia using a pair-wise approach, Economics Letters, Vol. 118, pp. 29-32.

Islam, N. (2003). What have we learnt from the convergence debate, Journal of Economic Surveys, Vol. 17, No. 3, pp. 309-362.

Mohsin, H. M., Gilbert, S. (2010). The relative city price convergence in pakistan: empirical evidence from spatial GLS, The Pakistan Development Review, Vol. 49, No. 4, p. 439-448.

Nahar, S., Inder, B. (2002). Testing convergence in economic growth for OECD countries, Applied Economics, Vol. 34, No. 16, pp. 2011-2022.

Parsley, D. C. and Wei, S. (1996). Convergence to the law of one price without trade barriers or currency fluctuations, Quarterly Journal of Economics, Vol. 111, No. 4, pp.1211-1236.

Pesaran, M. H. (2007). A pair-wise approach to testing for output and growth convergence, Journal ofEconometrics, Vol. 138, pp. 312-355.

Pesaran, M. H., Smith, R. P., Yamagata, T., Hvozdyk, L. (2009). Pair wise tests of purchasing power parity, Economic Review, Vol. 28, pp. 495-521.

Solow, R. M. (1956). A contribution to the theory of economic growth, Quarterly Journal of Economics, Vol. 70, pp. 65-94.

Vaona, A. (2011). Intra-national purchasing power parity and Balassa-Samuelson effect in Italy, Spatial Economic Analysis. Vol. 6, No. 3, pp. 291-309.

Yazgan, E., Yilmazkuday, H. (2011). Price level convergence: New evidence from U.S. cities, Economic Letters, Vol. 110, No. 2, pp. 76-78.