اثر متقابل فراوانی منابع طبیعی از طریق شاخص حکمرانی و مهاجرت نخبگان بر پیچیدگی اقتصادی در کشورهای منتخب نفتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه اقتصاد دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، ایران

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

در اقتصاد معاصر از دانش به‌عنوان عامل اصلی تولید یاد می‌شود. برای اندازه‌گیری میزان دانش به‌کار ‌رفته در تولیدات یک کشور شاخص‌های مختلفی وجود دارد. یکی از این شاخص‌ها، شاخص پیچیدگی‌اقتصادی1[1] است. باتوجه به اثر پیچیدگی‌اقتصادی بر رشد و توسعه و میزان رقابت‌پذیری و قدرت چانه‌زنی از یک سو و شکاف قابل‌توجه شاخص ‌پیچیدگی‌اقتصادی بین کشورهای منتخب نفتی با کشورهای توسعه‌ یافته از سوی دیگر نیاز به بررسی علمی عوامل تعیین‌کننده پیچیدگی‌اقتصادی در راستای تبدیل ثروت‌های تجدیدناپذیر به ثروت‌های تجدیدپذیر در کشورهای منتخب نفتی ضروری است. مطالعه حاضر با استفاده از روش گشتاورهای‌تعمیم‌یافته(GMM2[2]) به بررسی تأثیر متقابل فراوانی منابع‌طبیعی از طریق شاخص حکمرانی و مهاجرت نخبگان بر پیچیدگی ‌اقتصادی در کشورهای برگزیده نفتی طی دوره 2016- 2007 پرداخته ‌است. یافته‌های مطالعه حاکی از آنست که فراوانی منابع طبیعی از کانال حکمرانی اثر مثبت و معنادار و مهاجرت نخبگان اثر منفی و معنادار با پیچیدگی‌اقتصادی در کشورهای برگزیده نفتی دارند. علاوه بر این یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، شاخص ریسک‌ سیاسی اثر منفی و معنادار بر پیچیدگی‌اقتصادی داشته‌است و اثر متقابل نوآوری و حقوق مالکیت‌فکری بر پیچیدگی‌اقتصادی در کشورهای منتخب نفتی مثبت و معنادار بوده‌است.
 
 
[1]1. Economic Complexity Index
 
[2]2. Generalized Moment of Method
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Interaction of Abundance of Natural Resources Through the Governance Index and Brain Drain on Economic Complexity in the Selected Oil Countries

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Shahabadi 1
  • Zahra Sadeghi Motamedd 2
1 Professor, Department of Economics, Faculty of Social Science and Economics, Alzahra University
2 M.A Student of economics, Buali-Sina Univercity, Hamedan, Iran
چکیده [English]

In the contemporary economics, knowledge is regarded as the main factor of production. There are many indicators like the economic complexity index for measuring the knowledge used in the products of a country. Due to the effect of economic complexity on the growth, development, competitiveness, and bargaining power on the one hand and the considerable gap of the economic complexity index among different selected oil- producing countries and developed countries on the other hand, the need for a scientific review of the factors determining the economic complexity to convert non-renewable resources into renewable resources among the selected oil-producing countries is necessary. The present study used the generalized moment of method (GMM) to investigate the interaction between the abundance of natural resources and governance index and the migration of elites on the economic complexity index of selected oil - producing countries during 2007-2016. The research findings indicated that the frequency of natural resources from the channel of governance has a significant positive effect while the migration of elites leaves a significant negative relationship with the economic complexity index among the selected oil-producing countries. Moreover, the research findings revealed that the political risk index has a significant negative effect on the economic complexity index and the interaction of innovation and intellectual property rights on the economic complexity index among the selected oil-producing countries was significant and positive.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Complexity / Brain Drain / Natural Resource Management

مراجع

الهی، ناصر، حیدری، حسن، کیاالحسینی، سید ضیاالدین و ابوالحسنی چیمه، محمد امین(1397). پیچیدگی اقتصادی(مقایسه میان کشورهای توسعه‌یافته، نوظهور و درحال توسعه). فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی، 10(3)، 37-11.
انصاری سامانی، حبیب، محمودی، زهرا و نامداری، سیمین (1395). بررسی رابطه بین ریسک و سرمایه‌گذاری مستقیم‌خارجی در کشورهای منتخب در‌حال‌توسعه. مجله مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 12(2)، 104-71.
آقایی، مهلا، ملک الساداتی، سید سعید و سلیمی‌فر، مصطفی(1397). یک مدل پویا برای بررسی ارتباط حقوق مالکیت فکری و پیچیدگی اقتصادی: مطالعه شاخص جدید نوآوری مبتنی‌بر دانش. فصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی، 25(13)، 188-157.
بهرامی، جاوید و حسن‌پور کارسالاری، یوسف(1396). پیچیدگی صادرات غیرنفتی ایران و عوامل تعیین‌کننده آن در کشورهای درحال توسعه. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 10(36)، 14-1.
پژم، سید‌مهدی و سلیمی‌فر، مصطفی (1394). بررسی تأثیر پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی در 42 کشور برتر در تولید ‌علم. مجله اقتصاد‌و‌توسعه منطقه‌ای، 22(10)، 38-16.
چایانی، طیبه (1398). تأثیر جذب سرریز فناوری و کارافرینی بر پیچیدگی اقتصادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اقتصادی دانشگاه بوعلی سینا همدان.
زارعشاهی، علی (1379). سایت http//www.ensani.ir/fa/content/150744/default.aspx
‌زبیری، هدی(1396). ریسک سیاسی، نهادها و کارآفرینی. فصلنامه اقتصاد مقداری، 14(1)، 206-173.
سلجوقی، خسرو (1380). مهاجرت نخبگان، علل و راهکارها. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، تهران، مقاله شماره 18725.
شاه‌آبادی، ابوالفضل، ساری‌گل، سارا (1395). اثر حکمرانی و حقوق مالکیت‌‌ فکری بر سرریز ‌دانش در کشورهای در‌حال‌توسعه منتخب. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 20(78)، 123-93.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و صادقی، حامد (1392). مقایسه اثر وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی ایران و نروژ. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 7(2)، 21-43.
شاه‌مرادی، بهروز و چینی‌فروشان، پیام (1396). سنجش دانش و مهارت با تکیه بر رویگرد پیچیدگی‌ اقتصادی. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، 27(67)، 48-33.
شاه‌مرادی، بهروز و سمندر علی اشتهاردی، مژگان (1397). بررسی جایگاه رقابت‌ پذیری فناورانه ایران در منطقه با رویکرد پیچیدگی‌اقتصادی. سیاست علم و فناوری، 1(37)، 18-9.
 
Baltagi, B. H. (2008). Economic Analysis of Panel Data. John Wiley & Sons, Ltd.
Bave, V. and Elia, L. (2016). Migration, diversity and economic growth. World Development, 89(C); 227-239.
Belderbos, R., Duvivier, F. and Wynen, J. (2010). Innovation and export competitiveness: evidence from Flemish firms. Working Paper, www.Ondernemerschap.be/123.pdf
Buckley, P., Chen, L., Clegg, L. and Voss, H. (2016). Experience and FDI risk-taking: A microfoundational reconceptualization. Journal of International Management, 22(2);131-146.
Cheshomi, A. and Abdolmaleki, S. (2013). Economic complexity index of comparative institutional structure and its relationship with Iran, Korea and Turkey. The first conference on sustainable development by improving the business climate in Persian.
Dutta, N., Sobel, S. and Roy, S. (2013). Enterpreneurship and political risk. Journal of Enterpreneurship and Public Policy, 2(2); 130-143.
Erkan, B. and Yildirimci, E. (2015). Economic complexity and export competitiveness: The case of Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 195; 524-533.
Felipe, J., Kumar, U., Abdon, A. and Bacate, M. (2012). Product complexity and economic development. Structural Charge and Economic Dynamics, 23(1); 36-68.
Gala, P., Camargo, J. and Magacho, G. (2018). The structuralist revenge: economic complexity as an important dimension to evaluate growth and development. Brazilian Journal of Political Economy, 38(2); 219-236.
Gao, J. & Zhou, T. (2018). Quantifying China’s regional economic complexity. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 492(1), 1591-1603.
Gylfason, Th. (2001). Natural resources, education and economic development. European Economic Review, 45(4-6); 847-859.
Harper, D. A. (2013). Property rights, entrepreneurship and coordination. Journal of Economic Behavior and Organization, 88(C); 62-77.
Hartman, D., Guevara, M., Figueroa, C. J., Aristaran, M. and Hidalgo, C. A. (2017). Linking economic complexity, institutions, and income inequality. World Development, 93; 75-93.
Hausman, R., Hidalgo, C., Bustos, S., Coscia, M., Simoes, A. and Yildrim, M. (2014). The atlas of economic complexity: mapping paths to prosperity. MIT Press
Hasuman, R., Hwang, J. and Rodrik, D. (2007). What you export matters. Journal of Economic Growth, 12(1), 1-25.
Hidalgo, C. and Hausman, R. (2009). The building blocks of economic complexity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(26); 10570-10575.
Hidalgo, C., Hausman, R., Bustos, S., Coscia, M., Chung, S., Jimenez, J., Simoes, A. and Yildrim, M. (2008). The atlas of economic complexity, mapping paths to prosperity. MIT madia lab.
Ivanova, I., Strand, Q., Kushnir, D. and Leydesdorff, L. (2017). Economic and technological complexity: A model study of indicators of knowledge- based innovation systems. Technological Forecasting & Social Charge, 120; 77-89.
Jarreau, J. and Poncet, S. (2012). Export sophistication and economic growth: Evidence from china. Journal of Development Economics, 97(2); 281-292.
Lai, E. (1998). International intellectual property rights protection and rate of product innovation. Journal of Development Economics, 55(1); 133-153.
Lall, S., Weiss, J. and Zhang, J. (2005). The sophistication of exports: a new measure of product characteristics. Queen Elizabeth House Working Paper, No.123.
Levin, A. and Raut, L. (1997). Complementarities between exports and human capital in economic growth: evidence from the Semi-industrialized countries. Economic Development and Cultural Change, 46(1); 155-174.
Mealy, P., Farmer, J. D., and Teytelboym, A. (2019). Interpreting economic complexity. Science Advances, 5(1), 1705-1711.
Mehlum, H., Moene, K. and Torvik, R. (2006). Cursed by Resources or Institutions? The World Economy, 29(8); 1117-1131.
Okoye, D. (2016). Can brain drain be good for human capital growth? Evidence from cross-country skill premiums and education costs. Economic Analysis and Policy, 49(C); 74-79.
Sachs, D. and Warner, M. (2001). Natural resources and economic development: the curse of natural resources. European Economic Review, 45(C), 827-838.
Steinberg, D. (2017). Resource shocks and human capital stocks- brain drain or brain gain, Development Economics, 127(C); 250-268.
Teofil, A. and Miheala, A. (2011). Political risk and foreign investment. Economic Sciences Series, XI(1); 73-78.
Wang, Y. and Liu, S. (2016). Education, human capital and economic growth: empirical research on 55 countries and regions (1960-2009). Theoretical Economic Letter, 2(6); 347-355.
Wennekers, S. and Thszurik, R. (1999). Linking entrepreneurship and economic growth. Small Business Economics, 13(1); 27-55.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 فروردین 1398
  • تاریخ بازنگری: 30 مهر 1398
  • تاریخ پذیرش: 28 دی 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار