تحلیل حقوقی_اقتصادی وضعیت معاملات سهام ثبت‌شده در سازمان بورس خارج از بورس اوراق بهادار

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد حقوق تجاری اقتصادی بین المللی دانشگاه تهران

چکیده

بازار سرمایه به دلیل ویژگی‌های خاص خود، دارای پیچیدگی‌ها و ملاحظاتی است که سبب گردیده قانون‌گذار،  سازوکار متفاوتی برای معاملات اوراق بهادار که در سازمان بورس ثبت گردیده است، در نظر بگیرد. در این مقاله از میان اوراق بهادار در بازار سرمایه، سهام ثبت‌شده در سازمان بورس را برگزیدیم تا از منظر حقوقی و اقتصادی، اعتبار معاملات آن‌ها را خارج از سازوکار بازار بورس اوراق بهادار موردسنجش قرار دهیم. آنچه این مقاله دنبال می‌کند، اثبات لزوم زدودن نگاه حقوق خصوصی و قواعد عمومی قراردادها در معاملات بازار بورس اوراق بهادار و لزوم توجه به حقوق اقتصادی است. سؤال این است که آیا عدول قانون‌گذار از اصل رضایی بودن در مورد این دسته از قراردادها و اعلام بطلان معاملات خارج از بورس اوراق بهادار، با مبانی حقوق معاملات در ایران و اصول اقتصادی سازگار است و آیا می‌توان این بطلان را به معاملات آنلاین نیز تسری داد؟ فرضیه این است که بی‌اعتباری این معاملات با مبانی حقوق ما و اصول اقتصادی قابل توجیه بوده و در این میان تفاوتی بین محیط فیزیکی و آنلاین وجود ندارد. نوع تحقیق مبتنی بر نگاه توصیفی- تحلیلی حقوقی و اقتصادی هست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal and Economic Analysis of the Inscribed Stock Transactions Outside the Stock Exchange Market

نویسندگان [English]

  • Mohsen Sadeghi 1
  • Fahimeh Yadegari 2
1 Associate professor at UT
2 Master
چکیده [English]

Due to the fact that the stock exchange market has gotten complexities and considerations on the ground of its specific characteristics, the legislators usually put forward a distinct mechanism for inscribed stock transactions which emphasizes the necessity of investigation about the legal statute with economic analysis of securities transactions concluded beyond the rules and disciplines. What we seek to substantiate is the necessity of elimination of the private law’s principles regards to freedom of will and also exertion of general principles of law of contract alongside with its economic analysis of inscribed stock transactions. Our main inquiry is whether a  legislator’s withdrawal from exertion of consensual principle to contracts plus exercising the sanction of nullity towards these transactions concluded outside of the stock exchange market is consistent with the fundamentals of Iranian contract law and economic principles or not, Furthermore, should we spread such invalidity to online contracts? The hypothesis is that the invalidity of such contracts is compatible with our legal and economic principles, and in addition, there is no difference between the physical and virtual environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transactions Outside Stock Exchange Market / Solemn Contract / Economic Analysis / Legal Analysis / Iranian Law
آقایی طوق مسلم،(1392)، «تحلیل اقتصادی حقوق»، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره‌ی چهارم، تهران
ابراهیمی مریم، (1395)حقوق نقل‌وانتقال سهام در بورس، تهران، شهر دانش
انصاری علی، صفدری مریم،(1391)،"ضمانت اجرای حقوقی معاملات در بازار سرمایه آمریکا) مطالعه تطبیقی در حقوق کشورهای مالزی و آمریکا)"، فصلنامه بورس اوراق بهادار، دوره‌ی چهارم، تهران
باقری، محمود، (1390)نقش حقوق شرکت‌ها و بازار بورس در موفقیت خصوصی‌سازی، تهران، نشر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
باقری محمود، شیخ سیاه جواد،(1389)، "در جستجوی مطلوبیت: تحلیلی از قضیه کاوز در تعامل حقوق و اقتصاد"، فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره چهلم، تهران
جعفری لنگرودی محمدجعفر، (1383)، ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش.
خرمی، مصطفی،(1390) تشکیل معاملات بورس اوراق بهادار، کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت‌معلم
سلطانی محمد،(1395)، حقوق بازار سرمایه،تهران، نشر سمت
شیروی عبدالحسین(1393)، حقوق تجارت بین‌الملل، تهران، نشر سمت
صادقی محمد، باقری محمود،(1394) "ابعاد و آثار حقوقی جدایی بازار از نابازار"،  مجلس و راهبرد، دوره 22، تهران
صالح‌آبادی علی،(1382)، "بورس‌بازی در بازار سهام از دیدگاه اسلام"، دین و ارتباطات،شماره‌ی 20، تهران
غمامی مجید، ابراهیمی مریم،(1391)" ماهیت حقوقی سهام پذیرفته‌شده در بورس"، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره‌ی 3، تهران
قاسمی حامد  عباس،(1393)، حقوق مدنی، شرایط اساسی شکل‌گیری قرارداد، تهران، نشر دراک
قاسمی حامد، عباس نوروزی محمد، (1390)" استفاده از اطلاعات نهانی در بازار اوراق بهادار"، تحقیقات حقوقی، شماره‌ی 53، تهران
قلی زاده محمدحسن، رمضان پور اسماعیل، موسوی نیا سید مرتضی، رنجی فریبرز،(1395)" تأثیر معاملات بر خط سهام بر عدم تقارن اطلاعاتی(شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران)"، پژوهش‌های حسابداری مالی، دوره هشتم، تهران
کاتوزیان، ناصر،(1388)، قواعد عمومی قراردادها، تهران، شرکت سهامی انتشار
منکیو، گریگوری،(1392)، مبانی علم اقتصاد، ترجمه‌ی  حمیدرضا ارباب، تهران، نشر نی
جف مادورا،(1388) بازارها و نهادهای مالی، ترجمه‌ی عباسی ابراهیم و آدوسی، علی، تهران، نشر دانشگاه الزهرا
 
Parisi, Francesco, (2007), “Coase Theorem”, Legal Studies Research Paper Series, Minnesota
 
قوانین و مقررات
-قانون مدنی
- لایحه‌ی اصلاحی قانون تجارت 1347
- قانون بازار اوراق بهادار 1384
-قانون تأسیس بورس 1345
- قانون تجارت الکترونیکی مصوب 1382
-قانون برنامه‌ی ششم توسعه مصوب 1396
-قانون برنامه پنجم توسعه مصوب 1389
-قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 10/11/1395
- آیین‌نامه‌ی  معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران
-دستورالعمل اجرای نحوه‌ی انجام معامله بورس اوراق بهادار مصوب 13/09/1389
-دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان مصوب 03/05/1386
- دستورالعمل اجرایی معاملات بر خط(Online) اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرا بورس ایران در تاریخ 3/07/89
- دستورالعمل فعالیت بازارهای خارج از بورس مصوب 12/06/1386