ارتباط تمرکز و قدرت بازار محصول با سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نیشابور

2 گروه ریاضی، دانشکده علوم ، دانشگاه ازاد اسلامی واحد نیشابور

چکیده

سیاست تقسیم سود از جمله سیاست‌های مالی مهم شرکت‌ها است که به دلیل اثرگذاری آن بر خط‌مشی‌های تامین مالی و سرمایه‌گذاری همواره مورد توجه محققین بوده است. نوع سیاست تقسیم سود از یکسو به وضعیت عملکرد شرکت و ویژگی‌های مالی و از سوی دیگر به قوانین حاکم بر بازار سرمایه و ویژگی‌های حاکمیتی شرکت‌ها مربوط است که در این میان جایگاه و توان یک شرکت در تاثیرگذاری بر بازار صنعت از جمله عوامل مهم قلمداد می‌شود. از این رو این پژوهش به دنبال بررسی ارتباط بین تمرکز و قدرت بازار محصول با سیاست تقسیم سود شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران برای سال‌های 1389 تا 1394 است. در این تحقیق از شاخص تعدیل شده لرنر، برای سنجش قدرت بازار و از شاخص هرفیندال هیریشمن به‌عنوان معیار تمرکز بازار استفاده شده‌ و تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش براساس روش داده‌های تابلویی و آزمون‌ مدل‌های رگرسیون لجستیک و چند متغیره انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که رابطه مثبت و معناداری میان قدرت و تمرکز بازار محصول و تصمیم به تقسیم سود شرکت‌ها وجود دارد. همچنین رابطه بین قدرت و تمرکز بازار محصول و نسبت سود تقسیمی نیز معنادار است. این بدان معنی است که با افزایش قدرت و تمرکز بازار محصول، تمایل شرکت‌ها به تقسیم سود نیز افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Relation of Market Concentration and Power with Dividend Policy of Listed Companies in Tehran Stoch Exchange

نویسندگان [English]

  • Rozita Kheirkhah 1
  • Abdorreza Asadi 1
  • Ahmad Zendehdel 2
1 Department of Management, faculty of humanity, Islamic Azad University, Neyshabur Branch.
2 Department of Mathematics, Faculty of Science, Islamic Azad University, Neyshabur Branch
چکیده [English]

Dividend policy is one of the most important firms’ fiscal policies that is considered by researchers due to affecting financing and investing policy. The type of dividend policy in one side is related to firms’ performance and financial caractiristics and on the other side to capital market regulations and corporate governance, in which firms’ ability to affect industry market is an important factor. So present research approaches to investigate relationship between market concentration and power with firms’ dividend policy in Tehran Stock Exchange over the period of 2010 to 2015. In the study, Lerner adjusted index, as a measure of market power and Herfindahl-Hirschman index, for measuring of market concentration are used. Analysis of the panel data structure and testing of logistic and multiple regression models have been carried out. The findings indicate significant positive relationship between market concentration and power with payout decisions. On the other hand, the relationship between market power and concentration with dividend payout ratio are statisticaly significant as well. That means increasing in market power and concentration lead to increase firms’ tendency of dividend policy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Market Concentration / Market Power / Market Competition / Dividend Policy / Dividend Payout Ratio

مراجع

امیری، جمشید (1393)؛ «بررسی ساختار مالکیت و جریان‌های وجوه نقد در تعیین سیاست تقسیم سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

انواری رستمی، علی‌اصغر؛ اعتمادی، حسین و احمدیان، وحید (1393)؛ «آزمون نظریه چرخه عمر در سیاست‌های تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال یازدهم، ص 58-41.

بخشی، لطفعلی(1382)؛ «اندازه‌گیری تمرکز در صنعت سیمان ایران»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 26، ص 96-75.

بیابانی، شاعر و ستاره رضی‌کاظمی (1392)؛ «ساختار مالکیت (ترکیب سهامداری و تمرکز) و سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال ششم، شماره 20، ص28-15.

پورحیدری، امید و مصطفی دلدار (1391)؛ «بررسی تأثیر گروه‌های تجاری بر سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، سال پنجم، شماره 14، ص46-28.

حاجیان، فاطمه (1391)؛ «رابطه تمرکز در صنعت با عملکرد شرکت‌ها»، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

خدادادی، ولی؛ نیک کار، جواد و محسن رشیدی باغی (1393)؛ «تأثیر رقابت بازار محصول بر سیاست تقسیم سود»، پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، سال 6، شماره 24، ص 32-21.

خوش‌آهنگ، عاطفه (1393)؛ «اثر سرمایه فکری و سیاست تقسیم سود بر پیش‌بینی عملکرد مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور.

ربیعی، مریم؛ ممی پور، سیاب و کیومرث حیدری (1395)؛ «ارزیابی قدرت بازار در بازار برق ایران با تأکید بر شرایط نیروگاه‌ها در شبکه»، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 23، بهار95، ص 101-75.

رضایی، فرزین و هادی حقیقی (1391)؛ «شاخص تمـرکز بازار صنعت و بازده سهام شرکت‌های تولیدی»، فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، سال نهم، شماره 25، ص 159 - 133.

سوری، علی (1394)؛ اقتصادسنجی پیشرفته همراه با کاربرد Eviews & Stata، جلد دوم، نشر فرهنگ‌شناسی، تهران.

شکری، عقیل و عبدالله پاکدل مغانلو (1394)؛ «بررسی تأثیر سود تقسیمی بر سرمایه‌گذاری شرکت‌ها با درنظر گرفتن معیار کمبود جریانات نقدی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، دانش حسابرسی، سال یازدهم، شماره 59، ص 108-77.

شیسیان، مصطفی (1393)؛ «تأثیر رقابت در بازار محصول بر سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.

صدرایی جواهری، احمد و معصومه هادی‌زادگان (1393)؛ «اعتبار نظریه‌های ساختار کارا و قدرت بازار در صنعت داروسازی ایران»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست و دوم، شماره 69، ص 48-25.

مشکی میاوقی، مهدی و اکبر دلیریان (1394)؛ «بررسی پایداری سود، ساختار صنعت و قدرت بازار در بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 76، ص 27-1.

موحد مجد، مرضیه (1392)؛ «بررسی ارتباط بین ساختارهای رقابتی بازار محصول و سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس‌اوراق بهادارتهران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس تهران.

ناظمی، علی؛ خوش اخلاق، رحمان؛ عمادزاده، مصطفی و علیمراد شریفی (1390)؛ «برآورد قدرت بازار در بازار برق عمده فروشی ایران»، فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، شماره 4، ص 38-22.

Asadi, A. and Oladi, M. (2015), “Dynamic Determinants of Dividend in Affiliated and Unaffiliated Firms to Government in Tehran Stock Exchange (TSE)”, Iranian Journal of Management Studies, Vol. 8, No 1, pp 139-155.

Beiner, S., Schmid, M. M. and Wanzenried, G. (2011), “Product market competition, managerial incentives and firm valuation”, European Financial Management, No17,  pp 331–366.

Booth Jun Zhou, (2015), “Market power and dividend policy”, Managerial Finance, Vol. 41 , Iss 2, pp1-33.

Brealey, R., & Myers, S. (2005), “Principles of Corporate Finance, 8th ed., London: McGraw-Hill.

Datta, S., Iskandar-Datta, M. and Singh, V. (2013), “Product market power, industry structure and corporate earnings management”. Journal of Banking & Finance, Vol. 37, No. 8, pp 3273-3285.

Davies Stephen (1979), “Choosing between Concentration Indices: the iso–Concentration Concentration Curve”, Economica, newnseries, Vol 46, No, pp 81-96.

Davies, W. (1980), “Measuring Industrial Concentration: An Alternative Approach”, Review of Economics and Statistics, Vol. 62, N0. 12, pp 306-309.

DeAnglo, H; & DeAnglo, L. (2004), “The Irrelevance of the MM Dividend Irrelevance Theorem”, Journal of Financial Economics, Vol 79, pp 293-315.

Fama, E. & French, K. (2011), “Disappearing dividends: changing firm characteristics or lower propensity to pay”, Journal of Financial Economics, No 60, pp 3-43.

Fosu, S. (2013), “Capital structure, product market competition and firm performance: Evidence from South Africa”, The Quarterly Review of Economics and Finance, http://dx.doi.org/10.1016/j.qref.2013.02.004.

Glen, J. D., Karmokoiias, Y., Miller, R. R., & Shah, S. (1995), “Dividend Policy and Behaviour in Emerging Markets: To Pay or not to Pay”, IFC Discussion Paper, No. 26, World Bank, Washington, DC, July.

Gordon, M. (1959), “Dividends, Earnings and Stock Prices”. Review of Economics and Statistics, No 5, pp 99 -105.

Ramcharran, H. (2001),”An Empirical Model of Dividend Policy in Emerging Equity Markets”, Emerging Markets Quarterly, 5, no.1, 39-49.

 Stoft, S. (2002), “Power System Economics, Designing Markets For Electricity”, New York: IEEE/Wiley.

 

 

پژوهشنامه بازرگانی

دوره 23، شماره 92
پاییز 1398
صفحه 113-140

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 آذر 1396
  • تاریخ بازنگری: 15 مرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 20 مرداد 1397

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار