طراحی و تبیین الگوی توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری ایران

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری،‌دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی-بازاریابی بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف: تحقیق حاضر با عنوان طراحی و تبیین الگوی توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری ایران بخشى از یک گزارش پژوهشى است که درصدد سنجش اثرات مستقیم و غیرمستقیم برنامه‌های توسعه صادرات-که توسط دولت وضع می‌شود- و عوامل محیطی درونی و بیرونی بر عملکرد صادراتی بنگاه‌های صادرکننده است.
روش: در این پژوهش برای شناسایی و تبین الگوی توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری از رویکرد ترکیبی – اکتشافی استفاده شد. پس از مصاحبه عمیق با ۱۴ نفر از خبرگان صادرات در مناطق آزاد تجاری و به‌کارگیری فن تحلیل محتوا کیفی و استفاده از فنون کدگذاری باز و محوری، عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر توسعه صادرات در مناطق آزاد تجاری به همراه عوامل و شاخص‌های مربوط به هرکدام از آن‌ها استخراج گردید. سپس پرسشنامه از لحاظ روایی و پایایی از طریق تکنیک‌های آماری مورد تایید قرار گرفت. پرسشنامه نهایی در اختیار ۲۱۰ بنگاه اقتصادی فعال در این مناطق قرار گرفت. مدل نهایی توسط نرم‌افزار LISREL8.54 مورد سنجش قرار گرفت.
یافته‌ها: از مدل پیشنهادی تحقیق 79شاخص در ۸ عامل فرعی و ۲ عامل اصلی برای توسعه صادرات استخراج و گزارش گردید. لذا محقق به یک الگوی نظری آزمون شده- با ویژگی‌های جامع بومی – دست‌یافت. در این مدل به عواملی ازجمله ویژگی‌های محیط خرد، ویژگی‌های محیط کلان، ساختار صادراتی مناطق آزاد تجاری، منابع، قابلیت‌های سازمانی، قابلیت‌ها و شایستگی‌های مدیریت، استراتژی رقابتی و استراتژی‌های بازاریابی صادراتی ، ارزش صادراتی، رشد حجم صادراتی و سهم بازار صادراتی در دو عامل اصلی محیط و شرکت توجه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study to Design and Explain the Export Development Model in Iran`s Free Trade Zones

نویسندگان [English]

  • Gholam Hussein Khorshidi 1
  • Bahman Haji Pour 2
  • Sharyar Azizi 2
  • hamid hanzaleidani 3
3 مدرس
چکیده [English]

Abstract

This article entitled" A Study to Design and Explain Export Development Model in Iran`s free Zones " is apart of a research report aimed at assessing the direct and indirect effects of export-development programs, imposed by the government, as well asinternal and external environmental factors on the exporting performance of exporter firms.
Explanatory-mixed method approach was employed to identify and explainExport Development Model in Iran`s Free Zones. We extracted the main and secondary factors affecting the export development and related indicators after conducting in-depth interviews with 14 Free zone experts,using qualitative content analysis, applying open and axial coding techniques. Statistical techniques were administered to confirm the reliability and validity of the questionnaire. The final questionnaire was distributed among 210 active economic firms in Free zones. Lisrel 8.54 was employed to evaluate the final model.
In the proposed model, we managed to extract 79 indicators (2 main factors and 8 secondary factors) for the export development. Therefore, the authors obtained a tested theoretical modelwith comprehensive nativecharacteristics. In this model, some indicators were taken into account such as micro-environmental characteristics, macro-environmentcharacteristics, FZ export structure, resources, organizational capabilities, managerial capabilities and competencies, competitive strategy, and export marketing strategy,Export value, growth of export volume and export market share within two main factors (environment and company).

کلیدواژه‌ها [English]

  • export development
  • export performance
  • Free Trade Zones (FTZ)

مراجع

منابع
شادی‌طلب، ژاله (1370)؛ «نقش مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی در توسعه»، مطالعات جامعه‌شناختی، ش. 5، صص 141ـ 168.
قرهچه، منیژه و فیروز شمشیری (1389)؛ «مزایای استفاده از خدمات شرکت‌های مدیریت صادرات در راهبردهای توسعه صادرات بنگاه‌های توسعه صادرات بنگاه‌های کوچک و متوسط»، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، ش. 4، صص 85-65.
مشبکی، اصغر و علی‌اکبر خادمی (1391)؛ «نقش برنامه‌های توسعه صادرات بر ارتقای عملکرد صادرات بنگاه‌ها»، بهبود مدیریت، سال ششم، ش. 3، صص 135-98.
Ali, Y. & A. Shamsuddoha (2004); Direct and Indirect Impact of Export Promotion Programs on Export Performance, Anzmac (in Persian).
Brewer, P. (2009); “Australia’s Export Promotion Program: Is It Effective?”, Australian Journal of Management, no.34(1), pp.125.‏
Calantone, R. J., Kim, D., Schmidt, J. B. & S. T. Cavusgil (2006); “The Influence of Internal and External Firm Factors on International Product Adaptation Strategy and Export Performance: A Three-country Comparison”, Journal of Business Research, no.59(2), pp.176-185.‏
Cavusgil, S. T. (1990); Export Development Efforts in the United States: Experiences and Lessons Learned, pp.173-83,  New York: Quorum Books.‏
Cavusgil, S. T. & S. Zou (1994); “Marketing Strategy-Performance Relationship: An Investigation of the Empirical Link in Export Market Ventures”, The Journal of Marketing, pp.1-21.‏
Czinkota, M. R. (1994); “A National Export Assistance Policy for New and Growing Businesses”, Journal of International Marketing, pp.91-101.‏
Francis, J. & C. Collins-Dodd (2004); “Impact of Export Promotion Programs on Firm Competencies, Strategies and Performance: The Case of Canadian High-technology SMEs”, International Marketing Review, no.21(4/5), pp.474-495.‏
Gençtürk, E. F. & M. Kotabe (2001); “The Effect of Export Assistance Program Usage on Export Performance: A Contingency Explanation”, Journal of International Marketing, no.9(2), pp.51-72.‏
Griffith, D. A. & M. R. Czinkota (2012); “Release the Constraints: Solving the Problems of Export Financing in Troublesome Times”, Business Horizons, no.55(3), pp.251-260.‏
Leonidou, L. C. & C. S. Katsikeas (1996); “The Export Development Process: An Integrative Review of Empirical Models”, Journal of International Business Studies, pp.517-551.‏
Leonidou, L. C., Katsikeas, C. S. & N. F. Piercy (1998); “Identifying Managerial Influences on Exporting: Past Research and Future Directions”, Journal of International Marketing, pp.74-102.‏
Leonidou, L. C. Palihawadana, D. & M. Theodosiou (2011); “National Export-promotion Programs as Drivers of Organizational Resources and Capabilities: Effects on Strategy, Competitive Advantage, and Performance”, Journal of International Marketing, no.19(2), pp.1-29.‏
Moghaddam, F. M. & A. Foroughi (2012); “The Influence of Marketing Strategy Elements on Market Share of Firms”, International Journal of Fundamental Psychology and Social Sciences, no.2(1), pp.19-24.
Moshabaki, A. and A. Khademi (2012); “The Role of Export Development Programs on Export Performance Development of Firms”, Management Improvement, 6th year, no.3, pp.98-135.
Nemkova, E., Souchon, A. L. & P. Hughes (2012); “Export Decision-making Orientation: An Exploratory Study”, International Marketing Review, no.29(4), pp.349-378.‏
O’Cass, A. & C. Julian (2003); “Examining Firm and Environmental Influences on Export Marketing Mix Strategy and Export Performance of Australian Exporters”, European Journal of Marketing, no.37(3/4), pp.366-384.‏
Shadi Talab, Zh. (1991); “The Role of Commercial-industrial Free Zones in the Development of Commercial-industrial Free Zones”, Sociological Studies, no.5. pp.141-168.
Shamsuddoha, A. K. & M. Yunus Ali (2006); “Mediated Effects of Export Promotion Programs on Firm Export Performance”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, no.18(2), pp.93-110.
Shamsuddoha, M. (2004, February); “Sustainability of Tourism Industry: Bangladesh Perspective”, In Sustainable Exploitation of Minerals and Natural Resources held in IIT Conference, Kharagpur, India.
Vernon, R. (1966); “International Investment and International Trade in the Product Cycle”, The Quarterly Journal of Economics, pp.190-207.‏
Wheeler, C. N. (1990); “Stimulating Scottish and United Kingdom Economies through Export Promotion Programs”, International Perspectives on Trade Promotion and Assistance, pp.119-25.‏
 
 
پژوهشنامه بازرگانی

دوره 21، شماره 83
تابستان 1396
صفحه 35-65

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 مهر 1395
  • تاریخ بازنگری: 30 آبان 1395
  • تاریخ پذیرش: 15 آذر 1395

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار