تغییرات نرخ ارز و اثر آن بر زنجیره قیمتها در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و کارشناس دفتر مطالعات اقتصادی وزارت بازرگانی

چکیده

اثر تغییرات نرخ ارز بر زنجیره قیمت‌ها یکی از مباحث بحث‌برانگیز اقتصادی است که هم‌اکنون توجه محافل اقتصادی کشور را به خود جلب کرده است. تغییرات نرخ ارز براساس میزان اثرپذیری هریک از قیمت‌ها از واردکننده تا مصرف‌کننده، اثراتی بر قیمت‌های نسبی دارد. مقاله حاضر پس از مرور مختصر مبانی نظری موجود و بررسی مطالعات قبلی در این زمینه، به بررسی اثر تغییر نرخ ارز بر زنجیره قیمت‌ها در کشور می‌پردازد. برای این منظور، از داده‌های فصلی دوره زمانی 1386-1370برای برآورد در الگوی خودرگرسیونی برداری استفاده شده است. نتایج مطالعه نشانگر آن است که اثر تغییرات نرخ ارز در زنجیره قیمت‌ها ناقص بوده و همچنین هرچه در زنجیره قیمت‌ها از طرف واردکننده به سوی مصرف‌کننده پیش‌ می‌رویم، این اثر کم‌تر می‌شود که نشانگر اثرگذاری مثبت افزایش نرخ ارز بر تراز تجاری و جایگزینی کالاهای تولید داخل به‌جای کالاهای وارداتی در ایران است. براساس نتایج این مقاله، در پی افزایش نرخ ارز در ایران، قیمت‌های نسبی به‌گونه‌ای تغییر می‌کنند که قیمت کالای وارداتی نسبت به کالای ساخت داخل افزایش بیش‌تری می‌یابد. همچنین، تقریباً کم‌تر از نیمی از افزایش نرخ ارز در قیمت‌های تولیدکننده و مصرف‌کننده منتقل می‌شود؛ بنابراین، هزینه‌های تولید داخلی به‌میزان کم‌تری از افزایش قیمت‌های وارداتی و افزایش نرخ‌های ارز به‌ویژه در بلندمدت متأثر می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Exchange Rate Pass-Through in Pricing Chain in Iran

نویسندگان [English]

  • hasan heydari 1
  • azizi ahmadzadeh 2
چکیده [English]

Effects of exchange rate on pricing chain are a challenging issue in the Iranian economy. Depending on the extent to which every price may be affected, changes in the exchange rate can have impacts on relative prices. In this paper we have examined the effects of changes in the exchange rate on pricing chain. To assess exchange rate pass-through in pricing chain, we have used time series data for 1990:2-2007:1. Our results show that exchange rate pass-through in pricing chain is "imperfect" such that in moving from import prices to consumer prices the pass-through is more imperfect. This shows that an increase in exchange rate will have a positive effect on trade balance in the form of substitution of imported goods with homemade ones. The results show that after an increase in the exchange rate in Iran, the relative prices will change in favor of homemade goods. Our results show that less than an increase in exchange rate will pass-through in producer and consumer prices in Iran, hence especially in the long run the production costs will increase less than what will be in the imported goods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exchange Rate Pass-Through / Price Chain / Iranian Economy / Terms of Trade